Peyzaj Düzenlemeleri Sanıldığı Kadar Masum mu?
Şanlıurfa’nın Siverek ilçesinde görev yapan Sultan Alparslan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Tarım Teknolojileri Bölümü öğretmeni Mustafa Pekşahin, tarihi yapılar üzerinde yapılan peyzaj düzenlemeleri hakkında önemli uyarılarda bulundu. Özellikle tarihi kalelerde gerçekleştirilen çimlendirme, yürüyüş yolları açma gibi uygulamaların ciddi riskler taşıdığına dikkat çekti.
“Peyzaj çalışmalarının tarihi yapılarda geri dönüşü olmayan hasarlar bırakabileceğini unutmamalıyız.”
Arkeolojik Katmanlara Gizli Tehlike
Mustafa Pekşahin, çim ekimi sırasında yapılan toprak işleme, drenaj sistemleri ve sulama altyapılarının, kalelerin altındaki arkeolojik katmanlara zarar verebileceğini vurguladı. Toprağın derinliklerine inen uygulamalar, yüzeyin altında yer alan tarihi kalıntıları tahrip etme riskini beraberinde getiriyor.
Bu durum, yalnızca yüzeydeki tarihi dokuyu değil, aynı zamanda yer altındaki kültürel mirası da tehdit ediyor. Pekşahin’e göre, bilinçsizce yapılan her müdahale, tarihi yapılar için geri dönüşü olmayan sonuçlar doğurabilir.
Nem ve Yosunlaşma: Yapısal Bozulmanın Habercisi
Bir diğer tehlike ise sulama sistemlerinin neden olduğu nemlenme. Sulama kaynaklı nem, kale duvarlarında yosunlaşma, küflenme ve taşlarda çözülme gibi sorunları beraberinde getiriyor. Bu da uzun vadede tarihi yapıların dayanıklılığını azaltarak, onları yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya bırakabilir.
“Sadece estetik kaygılarla yapılan düzenlemeler, tarihi kalelerin yok olmasına neden olabilir.”
Çim Köklerinin Görünmeyen Tehdidi
Pekşahin, çim köklerinin taş aralarına sızarak mikroskobik çatlaklar oluşturduğunu ve zamanla bu çatlakların büyüyerek yapısal sorunlara yol açtığını belirtti. Çimlerin görünmeyen kök yapılarının bile tarihî taş duvarlar üzerinde yıkıcı etkiler oluşturabileceğini ifade etti.
Bu nedenle özellikle tarihi kalelerde yapılan peyzaj düzenlemelerinin, uzman denetimi olmadan uygulanmasının büyük risk taşıdığına dikkat çekildi.
Tarihimize Sahip Çıkalım
Mustafa Pekşahin’in bu uyarıları, kültürel mirasımızı koruma konusunda farkındalık yaratmayı amaçlıyor. Peki, tarihi yapılarda peyzaj çalışmaları nasıl yapılmalı? Doğru uygulamalar nelerdir? Bu soruların yanıtı, tarihi mirasın korunması için uzmanların önerdiği bilimsel yöntemlerde gizli.
Pekşahin’in çağrısı, yerel yönetimler ve uygulayıcılar için önemli bir hatırlatma niteliğinde. Tarihimize sahip çıkmak, yalnızca geçmişe değil, geleceğe de sahip çıkmak anlamına geliyor. Haber Feyzi DONAN
