Engelliler İçin Umut Dolu Bir Düzenleme
Hükümetin engelli bireylerin toplu taşıma hakkını genişleten yeni yasası, Türkiye genelinde olduğu gibi Şanlıurfa’nın Siverek ilçesinde de büyük bir sevinçle karşılandı. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından 16 Ekim 2025 tarihinde duyurulan karar, engelli vatandaşlara ulaşımda önemli kolaylıklar sağlıyor. Ücretsiz veya indirimli seyahat kartlarına ilişkin yönetmelikte yapılan güncellemeyle birlikte, artık daha fazla engelli birey toplu taşımadan ücretsiz ya da indirimli yararlanabilecek.
Yasal Dayanak ve Yeni Düzenlemenin Kapsamı
Bu düzenleme, 4736 sayılı Kanun’un 1. maddesinin 8. fıkrasına dayanarak hazırlandı ve 4 Mart 2014 tarihli Ücretsiz veya İndirimli Seyahat Kartları Yönetmeliği’nin güncellenmesiyle yürürlüğe girdi. Amaç, toplu taşımada engelli bireylerin erişim haklarını genişletmek ve uygulamada yaşanan aksaklıkları gidermek. Yeni yönetmelikle birlikte şehir içi ve şehirler arası taşımacılıkta, engelli vatandaşların haklarını koruyan hükümler netleştirildi.
Siverek Engelliler Derneği’nden Destek Mesajı
Siverek Engelliler Derneği Başkanı Feridun Şenateş, düzenlemeyi memnuniyetle karşıladıklarını ifade etti.
“Bu yasa sadece bir ulaşım kolaylığı değil, toplumda eşit yaşam hakkının bir adımıdır. Hükümetimizin bu kararı, engelli bireylerin günlük yaşamda daha aktif rol alabilmesini sağlayacak,”dedi. Şenateş ayrıca, bu tür uygulamaların yerel yönetimlerde de desteklenmesi gerektiğini vurguladı.
Engelli Vatandaşların Beklentileri Artıyor
Yeni düzenleme sonrasında engelli bireyler, artık şehir içi otobüs, metro ve tren seferlerinden ücretsiz yararlanabilecek. Ancak vatandaşlar, uygulamanın pratikte nasıl işleyeceğini merak ediyor. Kart yenileme süreçleri, denetimler ve özel taşımacılık hizmetlerinde geçerlilik gibi konuların netleştirilmesi bekleniyor. Bu soruların cevabı, düzenlemenin etkisinin tam olarak anlaşılmasında belirleyici olacak.
Toplumsal Katılım İçin Yeni Bir Adım
Uzmanlara göre, bu yasa sadece ulaşımı kolaylaştırmakla kalmayacak, aynı zamanda engelli bireylerin sosyal hayata katılımını da artıracak. Eğitimden kültürel etkinliklere kadar birçok alanda engellerin azalması bekleniyor. Toplu taşımada erişim hakkının güçlenmesi, bireylerin bağımsız hareket etmesini ve toplumla daha fazla bütünleşmesini sağlayacak.
Geleceğe Yönelik Umut ve Beklentiler
Engelli bireylerin yaşam kalitesini artırmaya yönelik bu tür adımların devam etmesi gerektiği vurgulanıyor. Dernek temsilcileri, yasanın uygulanmasının sıkı denetlenmesi ve özel sektör taşımacılığında da benzer hakların tanınması çağrısında bulunuyor. Siverek’te olduğu gibi Türkiye’nin her bölgesinde engelli vatandaşların eşit ve onurlu bir yaşam sürebilmesi için bu düzenlemenin önemli bir başlangıç olacağı düşünülüyor.
Temel Yasal Dayanaklar:
• 4736 Sayılı Kanun : Engelli bireylerin (%40 ve üzeri engel oranı belgelenenler) şehir içi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz yararlanmasını zorunlu kılıyor. Bu, demiryolları, denizyolları ve belediyelere ait kara/deniz toplu taşıma araçlarını kapsıyor (taksi, dolmuş, turistik servis hariç).
• Engelli Bireylere Kimlik Kartı Verilmesine Dair Yönetmelik (19 Temmuz 2008, Resmi Gazete Sayı: 26941, güncellenmiş hali 2025’te yayımlandı): Engelli kimlik kartının basımını, içeriğini ve haklarını düzenliyor. Kart, TC kimlik no, ad-soyad, engel derecesi (“Ağır engelli” ibaresi varsa refakatçi hakkı) ve fotoğraf içeriyor.
Kararın Getirdiği Yenilikler ve Detaylar:
• Ulusal Geçerlilik : Artık engelli kimlik kartı, yerel belediye kartı (örneğin İstanbulkart) olmadan tüm Türkiye’de geçerli. Önceki uygulamada yerel kart zorunluydu; bu engel kalktı, seyahat hakkı herhangi bir gerekçeyle reddedilemez (Yönetmelik Madde 6).
• Kapsam :
• Şehir içi: Belediye otobüsleri, metro, tramvay, Marmaray, deniz seferleri (ücretsiz).
• Şehirlerarası: TCDD trenleri (YHT dahil, ücretsiz); şehirlerarası otobüslerde %50 indirim (refakatçi yok.
• Ağır engelliler (%80+ veya “Özel Koşul Gereksinimi Vardır” ibaresi): Bir refakatçiyle birlikte ücretsiz (kartta “Ulaşımda Refakatçi Hakkı Vardır” ibaresi zorunlu).
• Başvuru ve Kullanım : Kartı Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü veya Sosyal Hizmet Merkezleri’nden alın (2 fotoğraf, nüfus cüzdanı, sağlık raporu ile). Yurt dışı kartlar apostil onaylı tanıtılarak geçerli kılınabilir. Seyahat sırasında sadece kartı ibraz etmek yeterli.
Yaptırımlar:
• Ücretsiz hakkı engelleyenlere, mülki idare amiri tarafından araç tarifesinin 50 tam bilet bedeli kadar idari para cezası kesiliyor (Yönetmelik Madde 12). Kart sahteciliği TCK’ya göre cezalandırılıyor.
Devletimiz Engelli Ve Engellisi olan Ailelerizin hayatını kolaylaştıracak adımlar atmaya ediyor Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın bugün (16 Ekim 2025) duyurduğu karar, engelli bireylerin toplu taşıma hakkını genişleten bir düzenleme. Bu, esasen Ücretsiz veya İndirimli Seyahat Kartları Yönetmeliği ’nde (4 Mart 2014, Resmi Gazete Sayı: 28931) yapılan güncellemeyle hayata geçirildi ve 4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ‘un 1. maddesinin 8. fıkrasına dayanıyor. Yönetmelik, 12 Temmuz 2013’te kanunda eklenen ücretsiz seyahat hükmünün usul ve esaslarını belirliyor.
Temel Yasal Dayanaklar:
• 4736 Sayılı Kanun : Engelli bireylerin (%40 ve üzeri engel oranı belgelenenler) şehir içi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz yararlanmasını zorunlu kılıyor. Bu, demiryolları, denizyolları ve belediyelere ait kara/deniz toplu taşıma araçlarını kapsıyor (taksi, dolmuş, turistik servis hariç).
• Engelli Bireylere Kimlik Kartı Verilmesine Dair Yönetmelik (19 Temmuz 2008, Resmi Gazete Sayı: 26941, güncellenmiş hali 2025’te yayımlandı): Engelli kimlik kartının basımını, içeriğini ve haklarını düzenliyor. Kart, TC kimlik no, ad-soyad, engel derecesi (“Ağır engelli” ibaresi varsa refakatçi hakkı) ve fotoğraf içeriyor. Haber Feyzi DONAN